Z radością informujemy, że cztery główne eksperymenty prowadzone na Wielkim Zderzaczu Hadronów w CERN — ATLAS, CMS, ALICE i LHCb — zostały uhonorowane nagrodą 2025 Breakthrough Prize in Fundamental Physics za przełomowe wyniki uzyskane w trakcie tzw. Run-2 (2015–2018). Doceniono m.in. precyzyjne pomiary bozonu Higgsa, odkrycie nowych cząstek, badania rzadkich procesów oraz asymetrii materia– antymateria.
W gronie nagrodzonych są badacze z Wydziału Informatyki AGH, uczestniczący w eksperymencie ALICE i CMS Collaboration.
Wśród laureatów ALICE Collaboration 2025 Breakthrough Prize in Fundamental Physics znalazł się prof. dr hab. inż. Jacek Kitowski, a na liście laureatów CMS Collaboration 2025 Breakthrough Prize in Fundamental Physics - dr hab. inż. Maciej Malawski i dr Leszek Grzanka.
Koordynatorem współpracy AGH-ALICE jest Wydział Informatyki, a partnerami – Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej i Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej. Koordynatorem współpracy AGH-CMS jest także Wydział Informatyki, w badaniach uczestniczy również Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej.
Naukowcy i studenci z AGH od ponad dwóch dekad aktywnie uczestniczą w eksperymentach realizowanych w CERN. Zespół AGH odegrał istotną rolę w rozwoju infrastruktury informatycznej oraz oprogramowania wspierającego analizę danych w eksperymencie TOTEM, który od 2021 r. jest częścią CMS. Badacze zajmują się m.in. rozwojem i zapewnianiem jakości oprogramowania do rekonstrukcji zdarzeń oraz symulacji odpowiedzi detektorów, a także implementacją przetwarzania równoległego na potrzeby analizy wielkich zbiorów danych.
W eksperymencie ALICE, AGH odpowiada za rozwój elektroniki odczytowej, m.in. dla detektora FIT (Fast Interaction Trigger), kluczowego dla tego eksperymentu. W 2024 roku powstało na AGH specjalistyczne laboratorium wspierające te prace. Członkowie AGH uczestniczą również w analizach związanych z własnościami materii kwarkowo-gluonowej oraz w rozwoju nowoczesnych metod analizy danych, w tym opartych na uczeniu głębokim, systemów informatycznych i optymalizacji obliczeń symulacyjnych.
Serdecznie gratulujemy!